Yazar: HAFIZ TÜRKMEN

Tarih: 10/03/2024 17:45 Güncelleme Tarihi: 28/01/2025 18:42

Fiziki paralarımızı cüzdanımızda taşıyabilir ve ihtiyaç duyduğumuzda oradan alıp kullanabiliriz. Banka hesabımızda bulunan paralarımıza ise banka kartı veya mobil bankacılık şifrelerimiz yoluyla ulaşırız. Banka şifremizi unutmamız ise çok sorun olmaz, çünkü hesabın sahibi olduğumuzu kanıtlamamız halinde yeni şifre edinebiliriz.

Fakat kripto para saklama mekanizması bundan farklıdır; çünkü kripto paralar klasik deri cüzdanlarda ya da banka hesabında muhafaza edilemez. Kripto para saklamak için soğuk cüzdan (cold wallet) ve sıcak cüzdan (hot wallet) olmak üzere iki farklı yöntem bulunur. Bu yazımızda, güvenli kripto saklama yöntemleri içerisinde, internete bağlı olmaması yönünden en güvenli kripto saklama yöntemi kabul edilen soğuk cüzdanın ne olduğu sorusunu ele alacağız.

Soğuk Cüzdan Nedir?
Kripto paraların özel anahtarını (private key), internete bağlı olmayan bir cihaz ya da nesnede saklamaya yarayan her türlü kripto saklama aracı, soğuk cüzdan olarak adlandırılır.

Bir Bitcoin’e sahip olduğunuzu düşünün; sahip olduğunuz bu Bitcoin, özü itibariyle tamamen dijital bir formdadır. Dolayısıyla onu kasada saklayamazsınız; ancak bir kripto para sahibi için, klasik para birimlerinde olduğu, kripto para güvenliğinin temini olmazsa olmaz bir gerekliliktir.

Birçok kripto para borsası, kripto varlıklarınızı sizin yerinize saklayabilir ve bu işleme barındırma denir. Ancak burada unutulmaması gereken şudur ki, bir Bitcoin veya farklı bir kripto paranın yaşam alanı aslında ait olduğu blok zinciridir. Diğer bir ifadeyle bir kripto para biriminin kime ait olduğu (hangi adrese), bir blockchain üzerinde bulunan veriden ibarettir. Bu yüzden bir kriptoyu nasıl saklarsanız saklayın, o aslında kendi blok zincirinde bulunur. Tıpkı bir Bitcoin’in Bitcoin blok zincirinde, bir Ether’in de Ethereum blok zincirinde var olması gibi.

Bir kripto paranın size ait olduğunu kanıtlayan ve dolayısıyla onu kullanmanıza imkân tanıyan ise özel anahtardır. Diğer bir ifadeyle özel anahtar kimdeyse kripto para da onundur. Bu nedenle, soğuk cüzdan gibi araçlar, özel anahtarlarınızı güvende tutarak kripto varlıklarınızı korumanızı sağlayan güvenli bir kripto saklama yöntemidir.

Soğuk Cüzdan Nasıl Çalışır?
Kripto para donanım cüzdanları, özel anahtarlar üreterek ve kullanıcıya bu özel anahtarları saklayıp koruyabileceği çevrim dışı "soğuk" bir fiziksel alan sağlayarak çalışır. Bunlar, birkaç temel işleve, birkaç düğmeye sahip USB belleklerine benzeyen küçük donanım parçalarıdır. Bir donanım cüzdanının en önemli özelliği ise internete bağlı olmamasıdır. Bu yüzden, bir donanım cüzdanının fiziksel olarak çalınması dışında, bilgisayar korsanlarının bunlara erişmesi neredeyse imkânsızdır.

Bir kullanıcı kendi kripto para birimini kullanmak istediğinde, yapılacak işlem özel anahtar kullanılarak kriptografik olarak imzalanmalıdır. Bir donanım cüzdanı internet bağlantısı olan bir bilgisayara bağlandığında, donanım cüzdanının doğrudan blok zincirine bağlanmasını sağlayan "kripto köprüleme" mekanizması imzalama işlemini kolaylaştırır. Kripto köprüsü, imzasız işlem verilerini donanım cüzdanına aktarır. Donanım cüzdanı daha sonra işlem verilerini kullanıcının özel anahtarıyla kriptografik olarak imzalar ve verileri tekrar kripto köprüsüne yükler. Son olarak kripto köprüsü imzalanmış işlem verilerini tamamlanmış bir işlem olarak blockchain ağına yayınlar.

Kısacası, donanım cüzdanı, kullanıcının blockchain üzerindeki özel adresinin kilidini açmak için özel anahtarı kullanır. Bu sürecin en önemli kısmı, kullanıcının özel anahtarlarının hiçbir zaman soğuk cüzdandan çıkmamasıdır. Bu nedenle, siber saldırılara karşı korunaklıdır.

Soğuk Cüzdan Nasıl Kullanılır?
Donanım türünde soğuk cüzdanlar, genellikle bilgisayarınıza veya akıllı telefonunuza yüklediğiniz yardımcı bir uygulama biçiminde bir arayüz ile gelir. Kurulumunu gerçekleştirdiğiniz soğuk cüzdanda her farklı kripto para birimi için ayrı bir adres oluşturarak bu adreslere borsadan veya sıcak cüzdanınızdan kripto para aktarımı gerçekleştirirsiniz.

Ayrıca donanım cüzdanların arayüzü ile işlemleri çevrim dışı olarak imzalayabilir ve ardından imzalanan işlemi internete bağlı bir cihaza aktarabilirsiniz.

Soğuk Cüzdan Nasıl Alınır?
E-ticaret sitelerinden veya tüketici elektroniği satan mağazalardan çeşitli hardware soğuk cüzdanlar satın alınabilir.

Ledger, Trezor, CoolWallet, KeepKey ve Ellipal gibi önde gelen markalar, en tanınmış donanım soğuk cüzdan üreticileri arasında yer alıyor. Ancak bu markaların yanı sıra, farklı özelliklere ve güvenlik seviyelerine sahip soğuk cüzdan üreten birçok alternatif firma da bulunuyor.

Cihazın desteklediği altcoin ve token türlerini, üçüncü parti borsalara anında erişim olanağı tanıyıp tanımadığını ve taşıdığı diğer özellikleri göz önünde bulundurarak soğuk cüzdan seçimi yapmak önemlidir. Örneğin bazı soğuk cüzdanlar USB-A/USB-C, Wifi, Bluetooth ve hücresel bağlantı gibi özelliklere sahipken, Ellipal Titan gibi modeller sadece QR kodu erişimi sağlamaktadır.

Soğuk Cüzdan Çeşitleri Nelerdir?
Soğuk cüzdan denildiğinde çoğu kişinin aklına donanım cüzdanlar (hardware cüzdan) gelir. Fakat internete bağlı olmadan özel anahtarı saklayan her türlü araç (hafıza bile) aslında soğuk cüzdan olarak kabul edilir.

Donanım (hardware cüzdan): Donanım cüzdanı bir USB belleğe benzer ve kripto para sahibinin özel anahtarlarını çevrim dışı, diğer bir deyişle "soğuk" ortamda güvenli bir şekilde saklar. Hardware cüzdan olarak da bilinen donanım cüzdanları, kullanıcının özel anahtarlarını (coin’lerine erişmek için gerekli olan) daha sonra blok zincirine erişim için güvende tutar. Ancak bunlar, USB belleklerden farklı olarak güvenlik odaklı geliştirilmiştir ve bağlandığı cihaza herhangi bir virüs bulaşmış olsa bile bundan etkilenmezler. Çoğu donanım cüzdanı aynı anda birden fazla blok zincirine uyumludur ve çevrim içi hesabınıza yalnızca fiziksel bir cihaza takıldığında veya benzersiz bir QR kodu kullanıldığında bağlanır. Böylece özel anahtarınız, potansiyel olarak başka birinin erişebileceği bir herhangi bir sunucuyla temas etmemiş olur.

Donanım cüzdanında saklanan verilerin tümü, tek bir kurtarma ifadesi veya PIN koduyla kolayca yedeklenebilir.

Kâğıt Cüzdanlar: Kağıt türü soğuk cüzdanlar, üzerinde genellikle QR kodu biçiminde özel anahtarların basılı olduğu kağıt parçalarıdır. Kullanıcılar daha sonra kâğıt cüzdan adresindeki özel anahtarı kullanarak kripto para birimi işlemi yapabilir. Kâğıt cüzdanlar da bir program yoluyla oluşturulup yazdırılır. Ancak bu yöntem özel anahtarları çevrim dışı tutsa da, fiziksel hasara veya kaybolmaya karşı daha hassastır. Ayrıca, donanım cüzdanlarda saklanan veriye erişim, parmak izi veya PIN kodu gibi şifreleme ile sağlanırken, kâğıt cüzdanlarda bu özellik de yoktur.

Soğuk Cüzdan Güvenli Mi?
İster küçük ister büyük miktarda kripto para birimi tutuyor olun, soğuk depolama cüzdanı kullanmak son derece güvenli bir kripto para saklama yöntemi olarak kabul edilir. Çünkü soğuk cüzdanların internet bağlantısı yoktur ve bu da kriptolarınıza siber suçluların saldırılarına karşı korunaklı kılar.

Ancak herhangi bir cüzdana büyük miktarda kripto gönderirken, doğru adresi kullandığınızdan emin olmak için bir test işlemi yapmak gerekir. Çünkü yanlış adrese gönderdiğiniz bir kripto parayı sonradan geri almanın hiçbir yolu yoktur.

Ayrıca soğuk cüzdanın fiziksel güvenliğini sağlamak, kurtarma kodunu ve cüzdana erişim şifresini unutmamak da kriptolarınızın güvenliği için gereklidir.

Sonuç
Kripto para dünyası, dijital çağın getirdiği dönüşümlerin en çarpıcı örneklerinden biridir; dolayısıyla kripto paraların saklanması ve ihtiyaç halinde kullanılması da alışık olduğumuz cüzdanlarımızı çıkarıp içerisinden biraz para almaya benzemez. Öte taraftan dijital hayatta gerçek hayattaki gibi kapkaççılar yoktur; fakat bunlar yerine siber suçlular ya da siyah şapkalı hacker’lar vardır. Bu yüzden kripto paraların saklanması da daha sofistike bir yaklaşım gerektirir.

Soğuk cüzdanlar; internetten izole yapısı dolayısıyla kripto varlıkları güvenle saklamanın en etkili yollarından biri olarak kabul edilir ve bu yönüyle birçok kripto yatırımcısı için bu tür cüzdanlar kripto varlıkların kutsal bir kalesi gibidir.

Sıcak cüzdanlar, sık kripto alım-satımı yapanlar için genellikle daha pratik olsa da, varlık güvenliği açısından soğuk saklama yöntemi daha işlevseldir. Bu nedenle, özellikle büyük miktarda kripto varlığı bulunan kişilerin, en azından işlem yapmadıkları kısmı soğuk cüzdanlarda saklamaları daha güvenilir bir tercih olabilir.

Yazar: HAFIZ TÜRKMEN

Tarih: 10/03/2024 17:45 Güncelleme Tarihi: 28/01/2025 18:42